• Onderzoeksprojecten
• PAS-lijst en procedure voor nieuwe PAS-maatregelen en -technieken
• AEA stalsystemen
• ILVO referentietaken ten behoeve van beleidsdomein Omgeving
• Stikstofbeleid in Vlaanderen - Meer info
• Publicaties
• Vraag/antwoord

Het afzetten van stikstof in speciale beschermingszones (SBZ) bemoeilijkt de realisatie van de natuurdoelen. Dit betekent dat het verlenen van vergunningen aan bedrijven die stikstof uitstoten in de buurt van deze zones eveneens bemoeilijkt wordt. Om zowel de natuurdoelen te kunnen realiseren als de betrokken bedrijven een toekomst te geven werd de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) in het leven geroepen. De PAS beoogt bij te dragen aan de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen (IHD) door de uitstoot van stikstof terug te dringen.

Actuele informatie over PAS op de ILVO website

Stikstof en PAS gerelateerd onderzoek

• Lopende onderzoeksprojecten
  • Overzicht van de lopende onderzoeksprojecten
  • RAMBO - Reductie van ammoniak via brongerichte en flankerende oplossingen: Innovatieve maatregelen en technieken voor de reductie van ammoniakemissies bij varkens en pluimvee. Op test- en demolocaties installeren we nieuwe experimentele maatregelen om ammoniakuitstoot te verlagen in varkens- en pluimveestallen.
  • RAMBIO - Reductie van ammoniakemissies in de biologische veehouderij: Dit project onderzoekt maatregelen die pluimvee-, varkens- en geitenbedrijven kunnen nemen om hun ammoniakemissie te reduceren en tegelijk conform te blijven met de biologische wetgeving.
  • ECONUTRI - Ecologische innovaties voor minder nutriëntenverlies in de landbouw. Hoe bereiken we een verminderde uitspoeling van nitraat, stikstof en fosfor, een betere controle van stikstofverliezen, ...
• Afgelopen onderzoeksprojecten
  • Overzicht van de afgelopen onderzoeksprojecten
• Voorbije events

PAS-lijst en procedure

• De PAS-lijst omvat ammoniak-emissiereducerende maatregelen en technieken die landbouwers kunnen aanwenden om de berekende bijdrage van hun bedrijf aan de kritische deposities te reduceren. Het is een dynamische lijst die aangepast wordt in functie van ingediende voorstellen, lopend onderzoek en nieuwe inzichten.
  • De PAS-lijst en combinaties van maatregelen en technieken voor varkens^*
  • ^* De staltechnieken die op de AEA-lijst staan voldoen ook aan de voorwaarden van de PAS-lijst, maar worden er niet expliciet in opgenomen.

• De procedure voor nieuwe PAS-maatregelen en -technieken kan teruggevonden worden op de website van ILVO.
  • Indieningen gebeuren via VLM
  • Wetenschappelijke beoordeling van kandidaat maatregelen gebeurt door WeComV

AEA stalsystemen

Sinds 2003 moeten nieuwe varkens- en pluimveestallen gebouwd worden volgens één van de technieken die bepaald worden in een lijst van stalsystemen van ammoniakreductie.

• Lijst van AEA-stalsystemen varkens
• In het Ministerieel Besluit van 31 mei 201 + Vraag/antwoord wordt de oorspronkelijke AEA-lijst weergegeven. Latere ministeriële besluiten zorgen voor toevoegingen aan deze AEA-lijst. Deze toevoegingen kan u bekijken via deze link (meest recente informatie). Voor varken worden de toevoegingen hieronder nog eens weergegeven:
  • MB (26 maart 2012) voegt VEDOW-systeem voor vleesvarkens toe
  • MB (16 augustus 2012) definieert schuine wanden
  • MB (18 augustus 2015) voegt VEDOW-systeem voor zeugen in dek- en drachtstal toe

Meer informatie kan u vinden op de site van de Vlaamse Landmaatschappij.

ILVO referentietaken ten behoeve van beleidsdomein Omgeving

De Vlaamse veehouderij vertoont sinds enkele jaren een sterke dynamiek. Verschillende factoren, waaronder wetgevende, zorgen voor een investeringsgolf waarbij ook de omvang van de bedrijven aanzienlijk toeneemt. Dit betekent dat ook de impact ervan op de omgeving potentieel groter wordt. Hiervoor moet er een passend wetgevend kader ontwikkeld worden dat ruimte geeft voor dynamiek en tegelijk rekening houdt met mens en milieu. De regelgever en de vergunningverlener willen optimaal inspelen op deze situatie. Bij deze evenwichtsoefening is het beleidsdomein Omgeving gebaat bij een gedegen technisch-wetenschappelijke ondersteuning op vlak van milieubeveiliging in de landbouw. In dit kader verricht ILVO sinds 2012 enkele specifieke referentietaken die verband houden met luchtemissies bij landbouwactiviteiten en duurzame productietechnieken in de landbouw. Meer informatie hierover kan je terugvinden op de website van ILVO.

• ILVO-meetcampagne luchtwassers en biobedden (2018)
  • In 2018 werd het eindrapport voorgesteld van de ILVO-meetcampagne rond luchtwassers en biobedden. Deze meetcampagne richtte zich op het bepalen van het verwijderingsrendement voor ammoniak en geur van gecombineerde luchtwassers en biobedden aan vleesvarkensstallen in Vlaanderen.
  • Eindrapport: Meetcampagne luchtwassers en biobedden (Laanen et al., 2018)

Stikstofbeleid in Vlaanderen - Meer info

• Stikstof in Vlaanderen (website)
• Vraag/antwoord: Op deze website wordt een antwoord geformuleerd op verschillende stikstof-gerelateerde vragen.
• Beleidsforum stikstofdecreet (video): Op 22 februari werd het stikstofdecreet toegelicht op een online beleidsforum. Het Departement Omgeving, de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap voor Natuur en Bos en het Agentschap Landbouw en Zeevisserij gaven uitleg over de verschillende onderdelen. De opname kan online bekeken worden.
• Beleidsforum stikstofdecreet (pdf)
• Stikstofdecreet voor varkenshouders (video, Agentschap Landbouw & Zeevisserij) + Vraag/antwoord
• Stikstofdecreet: Reductie bij varkens, voorbeelden en technieken (video, Agentschap Landbouw & Zeevisserij) + Vraag/antwoord

Publicaties

• Ammoniakemissiereductie in varkensstallen (Brochure Departement Landbouw & Visserij, 2020).
• Ammoniak-, en geuremissies uit de varkensstal verlagen door aangepast te ventileren (Persbericht ILVO, 2020). Volgens onderzoek van ILVO en UGent kan je met ingrepen die niets kosten de geur- en ammoniakemissie uit een gewone varkensstal met roosters verminderen.
• Succesfactoren mestkelders met schuine putwanden (Artikel, 2015). Uit onze bevraging bij varkenshouders met ammoniakemissiearme stallen met schuine putwanden bleek dat de praktijktevredenheid wisselend is. In dit artikel leest u meer over de aandachtspunten bij de aanleg en het gebruik van een dergelijke systeem.
• Meest vastgestelde tekortkomingen bij inspecties op luchtwassers: aandachtspunten voor de exploitant en leverancier (Presentatie Marian Renkens, 2015). Deze presentatie geeft een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten bij de aankoop, de dimensionering en de constructie van luchtwassers. De verantwoordelijkheden van de verschillende partijen (exploitant, leverancier of onderhoudsdeskundige) bij de wekelijkse controle van de luchtwasser, de halfjaarlijkse controle van het waswater, en de jaarlijkse controle en onderhoud van de luchtwasser worden toegelicht. De resultaten en knelpunten van rendementsmetingen bij een 40-tal luchtwassers worden besproken.
• Code van goede praktijk voor emissiearme stalsystemen in de varkenshouderij (Presentatie Suzy Van Gansbeke, 2014). In deze presentatie worden de belangrijkste aanbevelingen voor emissiearme stalsystemen gegeven.
• Verplichte rendementsmetingen luchtwassers: let op de bijzondere voorwaarden in uw milieuvergunning (Presentatie Suzy Van Gansbeke, 2013). Bij het toekennen van een omgevingsvergunning wordt soms in de bijzondere voorwaarden vermeld dat u 'binnen een bepaalde tijdspanne' na de ingebruikname van de luchtwasser een rendementsmeting moet laten uitvoeren'. Informatie hierover vindt u terug in deze presentatie. Lees ook het verslag.
• Invloed van stof, ammoniak en koolstofdioxide op de gezondheid en productie van varkens (Presentatie Annelies Michiels, 2013). Deze presentatie bespreekt de impact van vnl. fijn stof op de productieparameters van varkens. Lees ook het verslag.
• Hoe meet je geur - Emissiekengetallen - Reductietechnieken bestaande stallen (Presentatie Eva Brusselman, 2013). Deze presentatie informeert over de meetmethoden voor geurmeting, de geuremissiekengetallen en reductietechnieken voor bestaande stallen.
• Nieuwe innovatieve technieken - Analyse werkingskosten luchtwassystemen (Presentatie Tim Degroote & Stijn Bossin, 2013). Deze presentatie beschrijft end of pipe (geplaatst na de stal zoals luchtwasser, biobed, vernevelsysteem, verlengde koker en windsingel) en front of pipe technieken (geplaatst in de stal zoals verschillende ammoniakemissiearme stalsystemen, varkenstoilet, maatregelen omzendbrief, mestadditieven en ionisatie) die voor geurreductie kunnen worden gebruikt.
• Code van goede praktijk voor emissiearme stalsystemen in de varkenshouderij (Brochure Philippe Van Overbeke, Martijn D'Hoop, Nele Van Ransbeek en Peter Demeyer, 2010). In deze brochure wordt informatie gegeven over de ammoniakemissie-problematiek, de werking en het gebruik van ammoniakreducerende systemen (situatie 2010), en de mestafvoer en -opslag. Voor vleesvarkens werd in 2012 het systeem V4.8 (gescheiden afvoer van mest en urine door middel van een mest- en giergoot met mestschraper) toegevoegd.
• Wassers op varkensstallen: Haal er uit wat er in zit (Presentatie Annick Goossens, 2009). Deze presentatie informeert de varkenshouder over de ammoniakemissiearme stalsystemen, het gebruik van luchtwassers en enkele misverstanden hieromtrent.
• VEMIS staat voor 'Consortium kennisopbouw luchtemissies in de veehouderij'. VEMIS stimuleert kennisopbouw en kennisuitwisseling en versterkt de kansen voor innovatie rond luchtemissies in de veehouderij. De ammoniak reductietechnieken voor varkens kunnen teruggevonden worden op hun website.

Vraag/antwoord

Aanzuren biologische luchtwasser: Een klant heeft een probleem met zijn biologische luchtwasser. De pH van de luchtwasser stijgt continu. Mag de varkenshouder de biologische luchtwasser aanzuren om de pH op niveau te houden. Wat zou de invloed op de bacteriën zijn? Is het wettelijk toegelaten om een biologische luchtwasser aan te zuren? En is dit ook toepasbaar in de praktijk?

Vereisten biologische luchtwasser: Kan u mij informatie bezorgen over biologische luchtwassers: o.a. de vereisten voor productie en de hoeveelheid spuiwater. Het gaat hier over een bestaande zeugenstal met een kraamhok, dekafdeling en een biggenbatterij. De kraamafdeling van de stal zal worden omgebouwd.

Bouw vleesvarkensstal op stro: Is het op dit moment mogelijk om een nieuwe vleesvarkensstal op stro te bouwen? Ik zou in deze vleesvarkensstal bovendien graag natuurlijke ventilatie toepassen (analoog aan een runder(pot)stal). Het gaat hier over een gangbaar bedrijf voor het afmesten van varkens.

Informatie rond aanpassingen zeugenstal: Een bestaande stal enkele meters ‘uitbreiden’ zodat hij zijn huidig aantal zeugen kan blijven aanhouden. Onder deze ‘uitbreiding’ zou geen mestput gebouwd worden. Voldoet deze ‘uitbreiding’ aan de wetten van emissiearm bouwen?