DEMOPROJECT 'OMGEVINGSVERRIJKING BIJ VARKENS OM BIJTLETSELS TE VERMIJDEN' (2008-2009)

Staart- en oorbijten staan bekend als een belangrijk economisch en welzijnsprobleem in de vleesvarkenshouderij. Dit kan negatieve gevolgen (o.a. verminderde voederopname, vertraagde groei, gewichtsverlies, abcessen, opklimmende infecties in het ruggenmerg en sterfte) hebben voor de varkens. Aangezien meerdere factoren aan de basis kunnen liggen van het voorkomen van bijtletsels, moet het probleem stapsgewijs worden aangepakt. Gedurende het project werden een aantal proeven uitgevoerd om het effect van verschillende soorten omgevingsverrijkend materiaal na te gaan.

De uitvoerders van het project waren Katholieke Hogeschool Kempen (KHK), Kempisch Instituut voor Land- en Tuinbouwonderzoek en het Zoötechnisch Centrum. Dit project werd medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid. Het project liep over twee jaar (2008-2009; oproep 2007).

In het kader van het demoproject werden een aantal proeven uitgevoerd om het effect van specifiek omgevingsverrijkend materiaal op het bijtgedrag van varkens te tonen. De omgeving van de varkens werd hiervoor verrijkt met speeltjes en voederbakken. Daarnaast werd een link tussen bijten enerzijds en het klimaat en de genetica anderzijds verduidelijkt. Tot slot kwam de problematiek van het flankbijten en al dan niet couperen van staartjes aan bod. In het kader van het demoproject werden 6 digitale nieuwsbrieven gepubliceerd, waarin u op de hoogte werd gehouden van het verloop en de resultaten binnen het project.

• De eerste nieuwsbrief biedt een eerste kennismaking met het demoproject en de wetgeving omtrent het couperen van varkensstaarten en omgevingsverrijking.
   
• In de tweede nieuwsbrief wordt dieper ingegaan op omgevingsverrijking in de kraamstal, en de voor- en nadelen van verscheidene ventilatietypes.
   
• De derde nieuwsbrief geeft een overzicht van de thema's (voedersamenstelling, klimaat en huisvesting, genetica, geslacht, gezondheid, seizoen, hokverrijking en bezettingsgraad) die aan bod kwamen tijdens een discussievergadering.
   
• De vierde nieuwsbrief geeft informatie over de proefopzet en de resultaten die werden bekomen bij proeven waarin de invloed van omgevingsverrijking, genetica en ventilatie op het voorkomen van bijtgedrag werd bestudeerd.
   
• De vijfde nieuwsbrief werd verspreid naar aanleiding van twee demodagen en geeft een overzicht van een aantal omgevingsverrijkende attributen en voederbakken.
   
• De zesde nieuwsbrief geeft de resultaten weer van een proef die werd opgezet om te evalueren of het niet-couperen van staartjes en niet-slijpen van tandjes een invloed heeft op staartbijtgedrag bij biggen.

Meer informatie over o.a. de mogelijke oorzaken en symptomen van staartbijten, een stappenplan voor het systematisch aanpakken van staartbijten, proeven met omgevingsverrijkend materiaal en publicaties die in de loop van het project in de vakpers verschenen, vindt u op diereninformatie.

Naar aanleiding van de studiedag 'Varkenshouderij: duurzaamheidsaspecten gedemonstreerd' (2014) werden de belangrijkste aanbevelingen uit het demonstratieproject op een rijtje gezet door Jos Van Thielen (Thomas More | KU Leuven) in de presentatie 'Omgevingsverrijking bij varkens om bijtletsels te voorkomen'. De aanbevelingen werden aangevuld met enkele bevindingen uit een vervolgproject.